Eye opener
Humor en zorg. Twee verschillende werelden, die op veel punten met elkaar lijken te botsen. Want over ziektes maak je geen grappen. Toch?
Nou… grappen kunnen wél helpen om het leven met een ziekte aangenamer te maken. Bovendien is lachen gezond. Letterlijk. Uit veel internationale onderzoeken blijkt dat gelukkige, optimistische mensen langer leven. En die mensen lachen vaker. Minimaal eenmaal daags een dosis humor zou dus voor iedereen een goed recept zijn.
Goed inschatten wat kan
De CliniClowns zijn het bekendste voorbeeld van humor in de zorg. Maar zonder die rode clownsneus is de lach bij de Sint Maartenskliniek óók nooit ver weg. Behandelaars gebruiken vaak humor om patiënten te motiveren en te prikkelen bij de oefeningen die ze moeten doen. Zeker als een patiënt aangeeft iets niet te kunnen of te durven. Natuurlijk wegen zij van tevoren in hun hoofd af wat ze wel en niet kunnen zeggen. De meeste zorgverleners hebben daar een hele goede radar voor. Dat heeft ook met empathie te maken; het inleven in de patiënt en goed kunnen inschatten wat die op dat moment nodig heeft. Toch slaan de behandelaars ook wel eens de plank mis - al gebeurt het nooit dat het vervelend wordt, hooguit ongemakkelijk. Dat heeft ook te maken met de belangrijkste regel waar zij zich aan houden: maak nooit grappen die respectloos, discriminerend of té persoonlijk zijn.
Niet mooier, wel prettiger
Sommige patiënten op onze Revalidatie-afdeling liggen maanden in het ziekenhuis. Zij weten dat ze vanwege hun verlamming misschien nooit meer kunnen lopen. Humor lost dit niet op, maar maakt hun verblijf bij de Sint Maartenskliniek wel draaglijker. Voor patiënten op deze afdeling is het goed als zorgverleners serieus zijn als het moet en verder vooral lekker luchtig zijn op momenten dat het kan. De situatie waarin deze patiënten zijn beland, is namelijk al zwaar genoeg. Een grap of een rolstoelrace over de gang met de verpleegkundige geeft ontspanning, maakt alles minder beladen. Het laat zien dat het ook mogelijk is om ondanks de situatie te genieten van het leven.
Minder pijn als je lacht
Voor veel patiënten is het belangrijk om zich te realiseren dat ze nog kunnen lachen. Je voelt je fysiek ook meteen beter als je positieve energie hebt. Wie lacht, voelt bovendien minder pijn. Mogelijk komt dit door endorfines die dan vrijkomen. Nog waarschijnlijker is, dat lachen de pijn tijdelijk naar de achtergrond verbant. Je kunt dit vergelijken met hoe we in de Sint Maartenskliniek virtual reality inzetten als middel bij pijnbestrijding. Daarbij gaat het ook om het afleiden van de pijn.